venerdì, maggio 16, 2008

Copïo GT: darogan yr etholiad nesaf

Rhaid i mi gyfaddef er fy mod i’n blogio’n aml dwi ddim yn darllen blogiau eraill digon (h.y. dwi yn, ond ddim cymaint ag yr oeddwn) ond un dwi yn ei ddarllen yn rheolaidd yw Blog Menai. Draw, draw, dros don a mynydd pell yn y blog hwnnw, mae ‘na ddarogan etholiadau San Steffan. Gêm beryglus ydyw: dwi’m yn meddwl y cawn etholiad cyffredinol tan 2010, ac mae beth all ddigwydd rhwng rŵan a bryd hynny yn ddiddiwedd, a byddwn yn rhybuddio am ei wneud.

Ond dwi’n licio darogan, felly hoffwn gynnig sylwadau ar y seddau y gwnaeth Blog Menai eu crybwyll – y Gorllewin (ŵŵŵŵ!). A mwy maes o law (mae GT yn licio dweud ‘maes o law’). Efallai heno gan nad wyf yn meddwi.

Ynys Môn ydi’r cyntaf o’r rhain, a’i thuedd ryfedd i gadw ei haelod presennol, ond daw’r her o du Plaid Cymru a’r Torïaid. Byddai popeth yma’n dibynnu ar Peter Rogers. Pe na fyddai wedi sefyll yn 2005 byddai Plaid wedi cipio Môn. Pe byddai wedi sefyll i’r Torïaid yn 2007, mae gen i deimlad y byddai ar ben ar Ieuan. O ddiystyru Peter Rogers, Plaid fydd yn mynd â hon, a’r Torïaid yn ail; gyda Rogers yn cystadlu gallai Albert gadw ei sedd drachefn os gall gadw ei bleidlais. Nid yn sedd hawdd i’w darogan.

Mae Arfon yn hawdd: Plaid yn chwalu Llafur. Pe bai Betty wedi sefyll yma yn hytrach na’r annwyl, ddi-glem Martin, ni fyddwn mor hyderus, hyd yn oed ar ôl canlyniadau mis diwethaf a 2007, ond dydi hi ddim. Mae’r hen wreiddiau Llafur wedi diflannu yn yr ardal hon o’r wlad.

Fel y dywedwyd ym Menai, mae niwed wedi’i wneud yn Nwyfor Meirionnydd i Blaid Cymru. Bydd Plaid yn ennill yma, p’un a fydd Llais Gwynedd yn sefyll ai peidio, ond gallai’r mwyafrif fod yn eithaf digalon i Bleidwyr. Bydd Preseli Penfro yn troi’n stwbwrn o las, a synnwn i ddim pe bai Adam Price yn ennill yn Nwyrain Caerfyrddin gyda mwyafrif o dros ddeng mil. Ond mae’ tair sedd sy’n weddill yn ddiddorol iawn.

Mae’r arwyddion oll yn awgrymu y bydd Plaid Cymru’n adennill Ceredigion, o’r fuddugoliaeth hawdd yn 2007 i berfformiad da 2008. Dwi’n pryderu braidd, fodd bynnag, y collodd Penri James, ymgeisydd y Blaid, ei sedd gyngor. Ni ellir dadlau bod hynny’n bwrw amheuon dros ei ymgeisyddiaeth ac os mai ef yw’r dyn cywir i adennill yr etholaeth. Ymddengys fod Plaid wedi sortio’u hunain allan, ac y ceir buddugoliaeth, ond wn i ddim o ba faint. Un peth ddyweda’ i: yr hiraf y bydd y disgwyl am etholiad, y mwy o fomentwm y bydd Plaid yn colli a’r mwy o amser y caiff Mark Williams i fagu enw da.

Fel GT, ar ôl edrych ar y canlyniadau cyngor a rhai y llynedd, dwi bellach yn argyhoeddedig mai Plaid fydd yn mynd â Llanelli. Rhaid peidio â bod yn orhyderus: roedd Plaid yn hyderus yn 2005 ond gogwydd i Lafur a gafwyd. Serch hynny, nid yw dirywiad Llafur yn y Gorllewin yn amlycach nag yn Llanelli; pwy feiddiai feddwl ym 1999 llai na degawd yn ddiweddarach y byddai Plaid yn ennill dros hanner y bleidlais yn Llanelli? Ond rhaid i Lafurwyr dod at Blaid Cymru neu fod yn apathetig, a rhaid bod gan y Blaid ymgeisydd cryfach na’r tro diwethaf. Gyda chyfuniad o’r fath, gallai Llanelli fod yn “sioc” ar y diawl.

Yn olaf, Gorllewin Caerfyrddin a De Penfro. Ysgrifennwn i mo hynny eto, mae’n rhy hir. Yn y Cynulliad mae hon yn eithaf talcen caled i Blaid Cymru – dylai fod wedi ennill yn 2003 a 2007 ond ni wnaeth. Rhaid i mi gyfaddef dwi’m yn gwbl gyfarwydd gyda chanlyniadau’r etholiad cyngor yma, ond mae trosi hynny’n bleidleisiau cenedlaethol yn gynsail peryglus beth bynnag. Prin y gwna’r Blaid argraff yma mae etholiad cyffredinol mae arna’ i ofn – mae eu perfformiad San Steffan yma’n dila, a dweud y lleiaf, ond mae mwyafrif Llafur yma’n dila hefyd. Dwi’n dychmygu mai glas y bydd y rhan hon o’r byd yn troi, ond gall fod yn agosach na’r disgwyl.

Felly cytuno gyda GT hyd yn hyn o ran pwy fydd yn ennill, ond mae Ynys Môn a Cheredigion yn bell o fod yn sicr.

Nessun commento: